Logistics Management

Logistics Management คืออะไร? จะบอกตรงๆก็ได้ว่า ได้ยินครั้งแรกก็ งง งง แล้วก็ งง . . . . คือว่า ไม่เคยได้ยินมาก่อน…. จำได้ว่าตอนนั้นประมาณปี 1991 มั้งครับ เข้ามาทำงานในบริษัทข้ามชาติและบังเอิญมาสนิทชิดเชื้อกับพนักงานในแผนกนี้ก็เลยพอได้สังเกตุว่าเขาทำอะไรกันบ้าง ถ้าสรุปตามความรู้สึกเท่าที่เห็นมากับตาก็คือ การควบคุม บริการจัดการ วัตถุดิบ สินค้า ทั้งการจัดซื้อ จัดเก็บ จัดส่ง ทั้งการจัดส่งเข้ากระบวนการผลิตและการจัดส่งสินค้าให้ลูกค้า ให้มีประสิทธิภาพและได้ประสิทธิผลสูงสุด แล้วแต่โครงสร้างของแต่ละองค์กร เพราะหลายๆที่ก็จะแยก procurement หรือพวกการจัดซื้อออกไปต่างหาก บางแห่งก็จะ outsource แผนก Logistic เสียด้วยซ้ำไป

ก่อนหน้าที่จะมารู้จักคำนี้ ก็เคยทำงานสำผัสกับกระบวนการตรงนี้มาบ้างในโรงงานประกอบรถยนต์สัญชาติยุโรป แต่เขาก็เรียกกันแบบบ้านๆเลยเช่น แผนกสต๊อกหรือบางคนก็เรียนแผนก inventory แผนกจัดซื้อ แผนกจัดส่ง แล้วอะไรไม่ว่า… แผนกเหล่านี้ไปสังกัดอยู่ภายใต้แผนก Administration ซะอีก แต่พอมารู้จักแผนก Logistic ทำให้เห็นภาพกระบวนการได้ชัดเจนยิ่งขึ้นว่า การจัดการให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด ก่อให้เกิดประโยชน์ที่หลากหลายทั้งความรู้สึกดีดีหรือพึงพอใจของลูกค้า การลดต้นทุนค่าใช้จ่าย การลด lead time ในหลายๆช่วงตอนได้เป็นอย่างดี . . .

อธิบายให้นึกภาพออก

เล่าไปแบบนี้ เด็กๆที่ไม่เคยเห็นภาพหรือ นึกถึง process การทำงานแบบนี้ ก็แน่นอนว่าคงจะ งง งง อยู่ ก็เลยมายกตัวอย่างจากเนื้องานจริงๆกันเลยดีกว่าว่าในการผลิตสินค้าตั้งแต่ต้นจนขายสินค้าให้ลูกค้ามันมีกระบวนการอะไรอย่างไรบ้าง (ให้ลูกช่วยนึกช่วยเสนอด้วย)

Material Planning : การจัดหาวัตถุดิบมาใช้ในการผลิต – บางครั้งเราก็ต้องดู วิเคราะห์ พิจารณาให้ต้นทุนต่ำสุดเช่น ไม่สั่งของมากองเอาไว้มากเกินไปจนเกินความจำเป็นเพราะจะมีทั้งต้นทุนจมและเปลืองพื้นที่จัดเก็บอีก เมื่อก่อนตอนทำงานได้ยินคำว่า JIT – Just in time ก็โครตหรูแล้ว คือลดการจัดเก็บการ inventory สั่งของเพื่อให้วัตถุดิบมาเข้าสู่กระบวนการผลิตได้พอดี แต่ทุกวันนี้เป็นอย่างไรบ้างแล้วก็ไม่รู้เหมือนกัน ไม่ได้สัมผัสมานานมากแล้ว
Procurement : การจัดซื้อ เมื่อก่อนตอนแรกๆก็ได้ยินเขาเรียกกันว่าแผนกจัดซื้อหรือ Purchasing ก็รู้เลยความหมายมันตรงตัวตามภาษาอังกฤษ พอมาเจอคำว่า Procurement ก็ดูว่ามันไฮโซขึ้นมาหน่อย เนื้องานจะคล้ายๆกัน แถมดูเหมือน Purchasing จะเป็น subset ของ Procurement ด้วยหรือปล่าวนั่น … ไม่แน่ใจ
Inventory : การดูแลการจัดเก็บสินค้าคงคลังทั้งวัตถุดิบและสินค้าที่จะจัดส่งให้ลูกค้า
Order Processing : การจัดการเกี่ยวกับการสั่งซื้อของลูกค้า เพื่อเตรียมตัวไปสู่กระบวนการการจัดส่งอีกต่อไป
Transportation : การขนส่ง ก็มีหลายรูปแบบตามลักษณะของสินค้าและลูกค้า ไม่ว่าจะเป็นการขนส่งทางรถ เรือ เครื่องบิน โดรน ฯลฯ

อะไร ประมาณนี้แหละ . . . จริงมันมีอะไรมากกว่านี้เยอะ แต่เพื่อให้ลูกมองเห็นภาพคร่าวๆเท่านั้นเอง

พอจะมองเห็นเนื้องานนะว่าคนเรียนมาทางนี้ จะทำงานอะไรอย่างไรกันบ้าง เราไม่ได้เข้าไปทำงานในทุกๆหน้าที่ทั้งหมด เพียงแต่เราอาจจะเป็นโซ่ข้อหนึ่งของกระบวนการนี้เช่น เป็นพนักงานวิเคราะห์วางแผนการจัดซื้อว่าจะต้องซื้ออะไร เท่าไหร่ เมื่อไหร่ ตามแผนการผลิตเป็นต้น

KERRY – Grab Bike – ไปรษณีย์ ฯลฯ

คำถามลูก. . . ว่าพวก Kerry Grab etc. พวกนี้ถือเป็นงาน Logistics ไหม?

คำตอบจากพ่อที่ไม่ได้อยู่ในวงการ Logistics ก็คือ ใช่ … พวกนี้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการ Logistics นั่นก็คือในส่วนของ Transportation ซึ่งตรงนี้ถือเป็น Trend ที่สำคัญในการขับเคลื่อนธุรกิจปัจจุบัน นั่นก็คือการ Outsource งานบางส่วนออกไปให้ผู้ให้บริการหรือผู้ที่มีความเชี่ยวชาญในเรื่องนั้นๆช่วยเราดำเนินการ คือถ้าเป็นแบบลูกทุ่งเก่าๆก็คือในบริษัทก็จะต้องมีแผนกจัดส่ง ซึ่งในแผนกนี้ก็จะมีทั้งรถยนต์ คน เอกสาร การติดต่อสื่อสารและอีกหลายๆอย่างที่ต้องกำกับดูแล ซึ่งการ outsource ออกไปให้ผู้ที่ทำเรื่องพวกนี้อยู่แล้ว ก็ทำให้บริษัทลดขั้นตอนไปได้เยอะ แต่ก็ต้องมาดูในเรื่องของคุณภาพและความพึงพอใจของลูกค้าเป็นสำคัญ

ถามว่างานตรงนี้มีอะไรน่าสนใจให้ทำหรอ? จริงๆแล้วก็เยอะมากทั้งในเรื่องของเอกสารและการติดต่อสื่อสาร แต่นอกเหนือจากนี้ที่เรามองไม่เห็นก็ยังมีอีกเยอะเช่น การทำตัวเป็น Distribution Center ส่วนนึงเลยทีเดียวในการรวบรวมสินค้าจากลหากหลายแหล่ง แล้วมาจัการในเรื่องของการจัดส่งในเส้นทางหรือ route ต่างๆให้ตรงตามเวลาที่กำหนดไว้